Home » E historia di Bubali y Eagle Beach, Fuente Sr. Dufi Kock

E historia di Bubali y Eagle Beach, Fuente Sr. Dufi Kock

by Admin
0 comment 140 views

Bubali cu su excelente terenonan bieu pa plantacion tabata ser usa pa e Chinesnan pa cultiva berdura y tambe na San Miguel di famia Arends. Rond di aña 1906, Adriaan Lacle a laga traha un cas grandi na honor di su yiu muhe, Maria del Carmen of Carmita. E tabatin tambe un barco cu e nomber di Carmita. E cas grandi aki na Bubali, Quinta del Carmen, a biba y comparti cu e historia di Eagle. Tambe tin e recordatorio di e gloria di pasado di e refineria Arend Petroleum Maatschappij. E maatschappij aki como un parti independiente di e grupo di Shell Mexico pa Aruba a cambia y te hasta un parti di nan materialnan di Mexico a wordo trec’i pa Aruba, a traha na Aruba di 1927 pa 1953. E compania a tuma over terenonan pa su negoshi for di famia Kelly, Eckmeyer y Adriaan Lacle.

Tres aña despues di e binida di Lago a aparece e di dos refineria na Aruba. Na aña 1927 a establece e “Compania Maxicana de Petrol el Aguila” na Druifbaai na e parti west di Oranjestad. E doño di e industria aki tabata e grupo di Koninklijke Shell, na mes momento doño di esun na Corsou. E refineria nobo a haya e nomber di N.V. Arend Petroleum Maataschappij, miho conoci como “Arend” of “Eagle”. Eagle a keda un refineria modera, si tuma na cuenta capacidad di productonan y e empleo loke ta concerni e influencia di e sociedad.

Prome cu Lago ya Eagle na aña 1928 a cuminsa cu refinacion di azeta cual ya na 1943, durante e di Dos Guera Mundial a wordo para. Durante e añanan di guera e deposito a wordo usa pa e azetanan di Lago. Despues di e guera, e producto a wordo resumi un bes mas pero pa un tempo cortico. Na aña 1953 a stop e actividadnan di e industria. E tereno a wordo limpia y entrega bek na gobierno. E restonan di un waf bieu, dos edificio di e compania, e casnan di e empleadonan na Engelandstraat y un pida rail ta recorda nos ainda di Eagle. Tambe e tereno bieu di e industria y un parti di e beach ainda ta carga e nomber di Eagle.

Over di e origen di nan empleadonan: E forsa laboral tabata mayoria trahadonan Arubiano, cu a biba rond di e isla, y tur dia tabata bin riba truck pa yega trabou. E trahadonan di oficina mayoria tabata di Inglatera.

E nomber Arend (nomber di un aguila na Hulandes) a bin for di e nomber Maatschappij bieu Mexicano, El Aguila. Esakinan a keda bibo ainda den memoria di e nombernan Eagle Beach, Eagle Bar y Eagle Colony. Naturalmente, den e nomber aki no mester lubida riba e trahadonan di antes di e maatschappij, cu te ainda ta ricibi nan pension. E importancia di Eagle pa e historia di Aruba y e proporcion social, compara cu Lago a wordo limita. Hopi ta esnan cu no por a haya un trabou eynan. Mas o menos cuatro cien y cuarenta hende Eagle tabatin den servicio, di cual mas o menos cuarenta, segun nan posicion, nan y nan famia por a haya un cas di e industria den e colonia Arend. E trahadonan local, mayoria tabatin un cas cerca di Playa. E casnan den e colonia Arend tabata bungalownan di palo y comfortabel, situa rond di un club, cu desde e inversion pa e industria continuamente tabata e centro di encuentro y fiesta. Tambe den e becindario ambiental aki tabatin canchanan di tennis, un teatro di cine aire liber, un pisina, un cancha di golf y un veld di bala pa practica diferente tipo di deporte na disposicion di e personal. E cancha di golf a wordo traha pa un talentoso golfista di Australia, Sr. Jack O’Hara, mas o menos na aña 1937 y tabata wordo usa activamente. Den realidad, e tabata un cancha di siete buraco, pero dos buraco tabata wordo hunga dos biaha. E frishider di e club tabata riba e veranda di e cas aki.

Pa su personal e industria inicialmente a zorg pa nan mesun hospital, menos e tempo cu el a sera durante e di Dos Guera. Pa examinacion y consulto medico, un policlinica di e industria a wordo lanta, mientras cualkier cuido na hospital a wordo atendi na Hospital San Pedro na Aruba y si tabata necesario servicio medico di Curacaosche Petroleum Industrie Maatschappij na Corsou lo a zorg pa esey.

Arend Petroleum Maatschappij, den cuminsamento, a tuma over e cas tambe y a laga e gerente Newton biba aden. Dia Dokter Dussenbroek a bin pa Eagle, Quinta del Carmen a bira e cas di e dokter y e gerente a haya un cas den e colony. Na aña 1929, pega patras di e cas di dokter a lanta un hospital chikito pa e empleadonan di e maatschappij. Prome cu esey a traha un espacio unda e hospital chikito aki por a duna servicio. Patras di e hospital di Quinta del Carmen tabatin un cas yen di mata di dadel.

Cura di Bina:

Dokter Dussenbroek, cu a bay experimenta pa cultiva mata di appel a haya despues dokter Harrisen, cu a usa e hardin di Quinta del Carmen como un cura di bina. Seis bina tabata cana rond. Dokter Slacht tambe a haya un cas di dokter patras di Quinta del Carmen, unda antes tabatin un cas chikito di famia Ecury. Quinta del Carmen tabata antes tambe un cas di nursenan. Na aña 1953 cu Eagle a sera, e hospital a wordo kibra y e material cu tabata sirbi ainda, a wordo usa pa casnan di Help Elkander. Quinta del Carmen a wordo entrega na Dokter Van der Kuip.

Hospital:

Den historia di Aruba ta menciona algun hospital chikito mas. Na aña 1829 Aruba tabatin un hospital chikito unda tabatin, entre otro, dos enginiero/minero Aleman como pashent, nan tabata Srs. Pfiffer y Schumacher. Segun un rapport, esaki tabata na cuminsamento di e tempo di oro. Dokter Hopkins den aña 1912, den un espacio chikito tabatin un hospital na Madiki cu e tabata duna servicio. E por a duna servicio medico na mas o menos diesseis pashent. Doloria tabata un nurse eynan. E tabata principlamene destina pa duna servicio medico na esan cu tabata biba hopi leu. Algo similar nan tabata haci tambe na Boneiro, unda cierto pashentnan di Rincon por a hospeda na Antriol of Playa Pabou.

Na aña 1920 Hospital San Pedro a wordo lanta den e cas bieu di e directeur di Goudmaatschappij. E plan tabata pa Sividivi pronto lo por a bira un hospital di Aruba den e tereno bieu di Eagle na Druifbaai.

Quinta del Carmen:

E edificio monumental aki ta rico den nos historia.

Esaki a cuminsa na aña 1916, ora e arkitecto famoso, Sr. Adriaan Lacle, a dicidi di traha un cas, estilo di “cunucu” pa pasa fin di siman y vacacion (esey e nomber ta para p’e) y a nombr’e na su yiu muhe, Maria del Carmen.

E refineria di Eagle a wordo estableci na Aruba, mayor parti pa crudo cu tabata bini for di Venezuela. Como cu accidentenan tabata sosode cu frecuencia riba e barconan, un hospital amplio y un cas pa recuperacion tabata necesario pa e empleadonan. Pa e motibo aki nan a adkeri Quinta del Carmen y e tereno di Bubali, cu e meta pa bin cu un hospital y centro di recuperacion.

E cas tabata tey caba y e hospital a wordo traha parti patras den aña 1920. Quinta del Carmen a bira e cas di e dokter, pero mientras nan tabata trahando e hospital, e pashentnan a wordo trata eynan, asina ta, bo tabata sinta den e prome hospital di Aruba. segun historia. Dr. Horacio Oduber tabata pasa riba su cabay, tene consulta. Tambe e tabata haci operacion, pero na su cas na Quinta del Carmen. Ora dokter Cameron a yega, el a trece su mama y e por a keda den un di e cuartonan pa bishitante cu a wordo traha unda tabatin e bañonan. Segun e hospital tabata wordo estableci, e nursenan den Quinta del Carmen y e dokter a move pa un cas nobo cien meter panort di e cas.

Torpedo na Eagle Beach

Riba e mainta di 17 di februari 1942, un explosion enorme banda di e refineria di Eagle a kibra e nervionan fragil di e poblacion di e isla di Aruba. E hoya bunita y un preciosidad trankilo di Caribe. Aruba a wordo involvi den e garanan sin misericordia di e Di Dos Guera Mundial. Cu wowonan sin creencia e Arubianonan a mira e submarino Nazi U-156 ataca dos barco sin sospecho cerca di nan tera y a cambia nan den un infierno mortal. Nabegando pa miles di miya for di su base den Francia, Kapitan-leutnant Werner Hartensteain e ora a purba ataca e refineria di Lago cu granat for di e cayon riba dek. Despues el a tira torpedo riba otro tankero na e refineria di Eagle, y sin sa a laga un torpedo riba e beach blanco y original.

 

E locura fascinante ta conta di e storia di un torpedo Nazi riba un beach di Aruba. E ta suministra e detayenan di tur e caracteristicanan y circumstancianan cu a hunga un rol den e evento aki, cu lo finalisa den un drama. Basa riba potretnan original cu a wordo saca ora e evento a culmina, y testimonio di personanan cu tabata eynan ora el a pasa. E informacion den e storia ta wordo sosteni pa declaracionnan oficial for di autoridadnan.

Na februari 1942, guera global a invadi Aruba. E isla nunca lo por ta mescos despues. Bo ta wordo invita pa comparti e experiencia, e angustia, e rabia y e desesperacion. Pero tambe e speransa y e balentia di individuonan, a cualifica Aruba pa sobrevivi e test amargo aki y el a lanta victorioso, mas orguyoso cu anteriormente.

Atake riba SS Arkansas

SS Arkansas, un tankero Americano (6,452 BRT), a wordo traha na 1919 como Aryan pa Texas Steamship Company, Bath ME y propiedad di Texas Company (Texaco) na Wilmington, DE. Na 1940 su nomber a wordo cambia pa SS Arkansas pa e mesun doño. Finalmente el a wordo kibra na Faslane, Scotland na december 1953.

Dia 13 di januari 1942, el a lanta anker na Santos, Brazil y a tuma rumbo pa Aruba bashi di carga. E tabata bou comando di Capitan Karl Karlson.

Despues di e lansamento di e torpedonan y cayonnan riba e tankeronan y e refineria di Lago riba un mainta tempran di 16 di februari 1942, Capitan Werner Hartenstein a dirigi su submarino U-156 pa e waf di Eagle na Playa unda e tankero SS Arkansas di e compania Texaco a wordo observa e anochi anterior. Tres torpedo a wordo lansa riba Arkansas pa e submarino. Estudionan haci pa mi coleganan Willem Donck y Jos Rozenburg di Hulanda a conclui lo siguiente:

Di acuerdo cu e raport di tiro di U-156, y mapa cu e curso di e torpedo y e posicion di SS Arkansas, e prome dos tironan a wordo lansa for di e parti dilanti. E di tres tiro a wordo lansa for di e parti patras. Esaki ta splica di berdad cu Hartenstein ta declara den su diario cu el a bira e submarino pa e di tres tiro.

Sabiendo cu torpedo 3 tabata un tiro sigur, ta parce for di e mapa cu torpedo 1 a hera SS Arkansas y a sigui un linea recta y termina riba e beach. Esey tabata e prome torpedo pa termina riba tera den Hemisferio Occidental durante e di Dos Guera Mundial. Esaki ta laga torpedo 2, cual mester tabatin algo di un fayo den su sistema di propulsion na caminda pa SS Arkansas. Esaki mester a sosode prome cu e switch di destruccion pa e final a wordo arma, asina ta cu e torpedo no a explota ora el a stop. Conclusion ta cu e torpedo aki cu no a explota ta meimei di e posicion di tiro di U-156 y SS Arkansas. Despues di a lansa e di tres torpedo U-156 a kibra e atake debi na un alarma pa avion y a laga e area tumando un rumbo nort y siguiendo pa e isla Martinique.

Di acuerdo cu Sr. Jos Rozenburg, di Ministerio di Defensa na Hulanda, y cu ta haci investigacion extenso riba e historia di guera di Aruba, e submarino Aleman tabatin un ahustacion di torpedo cual a permiti nan pa lansa un torpedo, cual despues por bira den un diferente atake siguiendo den pasonan te 10 grado (e Alemannan ta yam’e “Lage 0, Lage 10, Lage 20, etc.”). Esaki a permiti nan pa lansa riba diferente barco den frecuencia rapido sin tin mester di bira e submarino pa cada tiro. Pero, cu un marca singular y morto den awa (velocidad 0) manera SS Arkansas, no tabata necesario pa usa e marca aki. Den e caso aki bo ta punta e submarino manera bo ta punta un scopet, y lansa directo riba e marca. E ta mehora bo chens riba un tiro y ta obviamente cu Hartenstein a haci esaki na e manera aki:

0310, torpedo 1, curso di U-156 54 grado, curso di e torpedo 66 grado, distancia 550 yarda a termina riba beach.
0330, torpedo 2, curso di U-156 29 grado, curso di e torpedo 29 grado, distancia 550 yarda a termina den lama.
0343, torpedo 3, curso di U-156 190 grado, curso di e torpedo 11 grado, distancia 750 yarda, a dal SS Arkansas.

E “SS Arkansas” sin arma (Capitan Karl Karlson) a wordo gedal riba e banda di su parti dilanti entre tankinan #4 y #5. E barco a yega riba e dia ey for di waf di reparacion na Merca. Su tankinan ainda tabata limpi di gas. E tabata warda un inspeccion di seguridad prome cu e ricibi carga. E explosion a crea un buraco grandi y tambe chikito na parti robes, causando daño structural extenso. Di acuerdo cu Sr. John C. Every cu tabatin e encargo di e Oil Inspection Laboratory na e refineria di Eagle e tempo ey, e capitan di e barco tabata riba e brug di e barco ora e torpedo a dal e barco. El a wordo benta abou pero no a sufri heridanan serio. Ningun otro a wordo herida. Pa motibo cu e barco tabata limpi di gas no tabatin explosion solamente di e torpedo mes. E tripulacion di ocho oficial y bintinuebe tripulante a keda riba e barco y despues a cana riba e waf. Tres ora despues e tripulacion a aborda e barco pa inspecciona e daño. Dia 18 di februari, e tankero a wordo movi for di e waf di Eagle pa un facilidad di reparacion na Lago unda un reparacion temporario a wordo haci pa asina e sigui pa un haf na Merca. Dia 18 di maart 1942, el a yega riba su mesun forsa na Galveston, Texas, unda nan a traha riba dje prome cu el a bolbe bek den servicio.

E Torpedo Riba Beach

E torpedo electrico Aleman, modelo G7e, cu a termina riba Eagle beach dia 16 di februari 1942, tabata e prome proyectil Aleman di guera cu a termina riba suela di e Hemisferio Occidental. El a termina banda di e pomp di awa salo di e refineria Eagle riba beach. El a wordo encontra e siguiente mainta, dia 17 di februari 1942, pa Sargento John Arlington Sloterdijk den presencia di e Tenientenan Primera Klas Karel J. van Meeteren y Johann Conradd Oduber di Savaneta Kemp. Capitan di Merca, Robert Bruskin y un personal di militar Hulandes a inspeccion’e mas laat den dia y inmediatamente a dicidi pa laga disarm’e. Pa haci esaki, tabata necesario pa busca yudansa for di Corsou, unda tabatin expertonan den e tipo di trabou aki. Personal di Militar Antonius Jacobus Johannes Klein, Johannes Vogelezang y Bruno Bremer a sali for di Savaneta Kemp den un truck e mesun mainta pa aeropuerto pa busca Tenientenan Segundo Klas, Pieter Joose y Sargento-Mayor Dirk Adriaan C. de Maagd, cu a bini for di Corsou mainta tempran. Tur cinco a sigui den e truck pa Eagle Beach. Na yegada eynan, e cabes explosivo di e torpedo a wordo kita for di e curpa door di los cuatro schroef. Un cabuya tabata mara na e curpa y e truck y e dos partinan a wordo separa. Despues e truck a lastra e curpa mas o menos 40 meter leu.

Joosse a purba di rementa e cabes explosivo cu un dinamita, pero ora e carga a bay, e cabes no a explota. Varios cos a pasa simultaneamente. E cinco personanan aki a bay na e cabes di e torpedo pa inspecciona kiko a bay robes. Un otro militar cu tabatin warda riba e waf di Eagle, militar Leonardus Kooijman a bira curioso y a laga su post. El a uni su mes cu e grupo rond di e cabes pa wak.

Na e mesun momento ey Militar Jacobo Kock a yega den un auto cu un mensahe for di Capitan Militar van der Spek (Oficial Ehecutivo na Savaneta) pa Teniente Joosse. E tambe a uni cu e grupo rond di e cabes explosivo. E mensahe tabata pa pidi e ekipo di disarmacion Hulandes pa warda pa e ekipo di disarmacion Mericano pa yega prome cu nan purba disarma e torpedo. Desafortunadamente, esaki no a pasa, debi na un malcomprondemento.

Asina ta, na e momento aki nos tin Joosse, de Maagd, Klein, Vogelezang y Bremer (e miembronan oficial di e ekipo), Kooijman (e guardia na waf di Eagle) y Kock (entregando e mensahe) banda di e cabes. Joosse a dicidi pa kita e pistol for di e cabes prome cu nan purba di rement’e un bes mas. Specificamente e kier a ranca esaki pasobra nan no tabatin uno manera esey na Corsou. El a pega un waya na dje y despues na e cabuya. E momento cu e grupo a cana bay pa e truck y ranca e parti, e cabes a rementa sin aviso. E ora ey tabata 10:45 di mainta.

Sr. Romulo J. Franken, Corporal Infanteria na Savaneta Kemp a bisa cu el a caba di yega na e sitio pa bisa e comandante cu e mester bay Corsou bek pa haya mas informacion. Sr. Franken a bisa: “Mi a yega na e porta pazuid na Eagle y mi a mira Bruno Bremer bou di un pipa and Jacobo Kock tabata cerca di e beach y e ora mi a tende un explosion duro. Ora e hendenan di Playa a mira tur e soldanan banda di beach, algun di nan a bin mira kiko tabata pasando. Fortunadamente, nan no a wordo permiti pa bin mucho cerca.”

De Maagd, Vogelezang y Kooijman a muri instantaneo, mientras Joosse tabata severamente herida y a muri mas laat den dia di su heridanan den San Pedro Hospital. Marinier Klein a sufri herida na cabes y tabatin un hersenschudding. Miembro di Militar Kock y Bremer no tabatin herida visual, pero tambe tabatin hersenschudding. Tur tres a wordo hiba pa San Pedro Hospital pa ricibi tratamento. E curpa di e torpedo a sobrevivi e explosion y a wordo movi mas laat den dia pa personal di militar y hiba pa Savaneta Kemp. Joosse tabatin un camara cune y a tuma potret. E camara a wordo recobra y e potretnan a wodo procesa. Nan tabata hunto cu e rapport original di e incidente na 1942. Dos di su potret y seis otro tuma pa e Polis Militar despues di e explosion, ta den e Archivo Nacional na Den Haag. Ta un sentimento straño pa wak potretnan di un torpedo cu a wordo tuma pa e homber cu a wordo mata pa e mesun torpedo un rato despues. Imagennan di un mainta teribel y tristo riba un beach den un Aruba trankil.

Sr. Cerapio Thielman, un militar na Savaneta Kemp ta conta cu despues nan a trece un torpedo di 18 pia na Savaneta Kemp. E tabatin 30 bateria, y cu hopi instruccion di tiro riba dje.

Kiko a pasa cu e curpa, of parti patras salba di e torpedo? Di acuerdo cu Jos Rozenburg, e barco di artileria Hr. Ms. Van Kinsbergen a wordo instrui for di Willemstad, Corsou pa

Oranjestad, Aruba dia 23 di maart 1942. Despues di yegada di e barco su turret metrayador di 7.5cm a wordo kita pa entrega na e refineria di Eagle. E autoridadnan tabata na haltura cu e artileria na Juana Morto na Lago Heights lo no por proteha e refineria di Eagle contra atake for di lama. Asina ta, nan a escoge e solucion mas rapido pa e problema aki, cual tabata pa usa e metraydor mayor di Van Kinsbergen. Ora cu e barco a regresa Corsou, el a tuma hunto cune e parti salba di e torpedo di U-156. Autoridadnan militar na Willemstad tabata kier a investiga e torpedo na e tayer di mantencion na Waterfort, Corsou. E pregunta grandi ta keda, kiko nan a haci cune despues. Te awe, esaki ta keda desconoci.

Rapport di H. Oppenhuizen

Den un rapport oficial di 23 di februari 1942, Sargento-Mayor-Instructor H. Oppenhuizen ta relata e accidente di 17 di februari 1942 na Aruba:
Relaciona cu e accidente na Aruba riba 17 di februari 1942 cu e disarmamento di un torpedo riba e beach na Arend Petroleum Maatschappij ami, H. Oppenhuizen, Sargento-Mayor-Instructor di e Trupanan di Polis Militar, di acuerdo cu un tarea, a cuminsa cu un investigacion.

Aproximadamente pa 10:45 di mainta riba e fecha menciona ariba mi tabata na warda di polis na Playa. Net e ora ey mi a scucha un explosion duro cu un zonido cu a bini for di direccion di Arend Petroleum Maatsachappij. Aunke e disarmamento di e torpedo no tabata oficialmente conoci, inmediatamente a wordo sospecha cu e explosion a bini di eynan.

Inmediatamente mi a bay cu auto, acompaña pa e Sargento Policial, B. Martensen, pa e sitio unda e torpedo tabata. Na yegada eynan, mi a observa cu tabatin un accidente door cu nan tabata ocupa ta poniendo varios di e heridonan riba brancard, cu siguientemente nan a hiba nan cu truck militar na San Pedro Hospital na Playa. Na yegada di esnan herida na e hospital examinacion medico a mustra cu tres persona ya tabata morto. Nan tabata: (1) de Maagd, Dirk Adriaan Cornelis, Sargento-Mayor-Torpedomaker, naci na Tholen dia 15 di september 1894 y bibando na Corsou; (2) Vogelezang, Johannes, naci na Dordrecht, Hulanda, dia 18 di November 1916, Militar Tercer Klas, bibando na Aruba; y (3) Kooijman, Leonardus, naci na ‘s-Gravenhage dia 3 di Maart 1917, Militar Primer Klas, bibando na Savaneta Kemp na Aruba.

E di cuatro persona severamente herida aparentemente tabata Sargento Segundo Klas, Pieter Joosse, naci dia 31 di december 1912 na Arnhem, Hulanda, bibando na Waterfort, Corsou. Desafortunadamente, despues di un operacion na hospital, el a muri pa 3’or di atardi riba e mesun fecha ey, sin por a recobra su conocemento.

E personanan herida aparentemente tabata: (1) Klein, Antonius Jacobus Johannes, di 25 aña, Militar Segundo Klas, bibando na Savaneta Kemp na Aruba; (2) Bremer, Bruno, naci na Aruba dia 6 di october 1922, Militar bibando na Savaneta Kemp na Aruba; (3) Kock Jacobus, naci na Aruba dia 28 di mei 1922, tambe bibando na Savaneta Kemp, Aruba. E tres ultimo personanan aki a keda den San Pedro Hospital na Playa pa tratamento y observacion.

(Nota di autor: E unico persona herida cu ami tin informacion y potret na e momento aki ta Jacobus Kock. Jacobo a nace na Aruba dia 28 di Mei 1922, yiu di Antonio y Regina Kock. E tabata casa cu Mathilda Paesch, naci na Aruba dia 25 di april 1924, yiu di Paul Paesch y Demeta Jansen. Jacobo a muri dia 18 di juli 2000 y a wordo dera dia 21 di juli, 2000 den santana catolico na San Nicolas. Mathilda ainda ta bibando na Caya Jose Geermanstraat #32, na San Nicolas.)

Na e sitio di e accidente varios persona cu tabata presente a duna mi un tas chikito cu tabata parce cu tabata di Teniente Joosse basa riba e contenido. E papelnan ey, acompaña cu un declaracion, door di un intervencion di e comandante di trupa, a wordo duna na e Comandante Militar local na Aruba. Un copia di e declaracion ta encera cu e rapport aki.

Na mi yegada na e sitio di e accidente, mi a observa:

Na e sitio, unda e cabes di e torpedo a explota, e santo tabatin un disturbio, partinan di pida pida waya, tabata cay for di e cabes. Un cabuya diki tabata riba tera banda di e oriya di lama, cu a core pa un distancia di 100 meter te na un truck cu tabata para na e fin. E cabuya y e truck tabata pertenece na Arend Petrolueum Maatschappij cual a wordo presta na Teniente Joosse. E rabo di e torpedo, cu a wordo separa for di e cabes prome cu e accidente, tabata aproximadamente 43 meter west y aproximadamente 35 meter banda di tera for di e sitio unda e explosion a tuma luga. E parti patras di e torpedo tabata den direccion di tera.

Seis grabacion di inspeccion a wordo haci pa Inspector di Polis, J. van Driel, un dia despues di e accidente, cu lo wordo manda hunto cu e rapport aki. Como testigo mi a scucha:

Bronkuyzen Albertus naci na Leiden, Hulanbda dia 20 di November 1899, Director di Arend Petroleum Maatschappij y bibando na Arend-Camp na Aruba. El a declara lo siguiente na mi:

“Dia 17 di februari 1942, aproximadamente un cuarto pasa di dies mainta, mi tabata den compania di Teniente Joosse banda di e pomp-stacion di Arend Petroleum Maatschappij mas o menos 100 meter for di torpedo. Na e momento ey ya nan a separa e cabes for di e curpa, mientras e parti patras a wordo getouw pa e beach cu un cabuya y un truck perteneciendo na Arend Petroleum Maatschappij. Ora mi a acerca e teniente, mi a puntre si e explosion di e torpedo lo por causa algun peligro na e tankinan. El a bisa mi cu lo no tin ningun peligro. Nos a sinta patras di algun mondi y a mira cu e teniente tabata ocupa tumando algun record.

Na un cierto momento mi a tende un explosion di e dinamita, cual tabata poni anteriormente bou di e cabes di e torpedo. E explosion aki no tabata di e duro ey y e teniente a informa mi cu e no tabata satisfactorio. E ora nos a bay na e cabes no-explota di e torpedo, cual a base di e explosion, a bin resulta mas cerca di e beach y tabata wordo laba pa e ola cu tabata bin paden. Tur cu tabata involvi den e operación, a reuni na e cabes. Mi ta presumi cu nos tabata ocho para eynan y e teniente a puntra e sargento-mayor kiko mester wordo haci. E sargento-mayor a sugeri pa lastr’e hiba den lama. E teniente a papia di un pistol cu ainda nan no tabatin na Corsou. Esaki e lo desea di kita for di e cabes. El a puntra mi si mi tabatin un waya pe unda e por haci un intento pa ranca e pistol for di e cabes cu e cabuya y e truck. Mi a puntre kiko por pasa como resultado di esaki, el a bisa cu e cabes lo por explota, pero esaki no tabata sigur. Mi a manda busca un waya y e hombernan a mar’e na e parti dilanti di e cabes di e torpedo.
Mientras tanto tabatin algun mirones curioso cu a bin riba e tereno y kendenan den mi pensamento, tabata mucho cerca. Mi a bay cerca nan y a move nan, mientras mi a bay na un distancia mas sigur. Debi na e distancia cu mi tabata para y tambe cu e beach cu tabata mas abou di tera, mi no por a mira e progreso di e trabou cu tabata andando. Ora cu e hombernan aparentemente tabata cla, mi a mira nan ta bini na e top di e sero. Nan a keda para pa vigila. Na e momento ey e cabes di ripiente a explota cu un forsa teribel. Mi a cay plat riba tera, pa wak e resultado. Siguientemente, mi a mira victima gespart riba tera. Un miembro di militar (Klein), cu a wordo herida na su cabes a bin cerca mi y a puntra mi si e tabata seriamente herida. Mi a bis’e cu e no tabata pero e mester cay drumi na tera. Mesora mi a manda busca ayuda y tambe brancard. E victimanan a wordo manda pa San Pedro Hospital.

Despues di e explosion un camara a wordo encontra den becindario cu tabata pertenece na teniente Joosse, cual mi a tene. “Na e manera aki mi ta pasa e camara pa bo”. (Ami, cu mi nomber y adres, ta tuma e responsabilidad di e camara aki).

Despues di a lesa esaki como testigo di e rapport aki e ta wordo firma pa H. Oppenhuizen.

Aki mi ta declara cu mi a ricibi e camara, cu tabatin un machica chikito y un film den dje, cual mi a duna Inspector di Polis, J. van Driel pa procesa e film. Ta parse cu tres potret a wordo tuma. Dos di nan tabatin bon grabacion y a wordo manda hunto cu e rapport aki. E tres negativonan y e camara tambe a wordo inclui. Tambe mi a wordo duna e tres pida waya cu a wordo mara na e cabes di e torpedo, for di Sr. Leonardus Kortekaas, Gerente di garashi di Arend Petroleum Maatschappij. E pida waya aki lo acompaña e rapport aki cual lo sirbi unda e ta pertenece.

(Nota di autor: E potretnan tuma pa e camara ta den Archivo Nacional na Den Haag, Hulanda. E curpa di e torpedo un tempo tabata na Savaneta Kemp pero despues el a wordo movi.)

Aki ta sigui un entrevista di dia 18 di februari 1942, pa Oppenhuizen den San Pedro Hospital:

Klein, Antonius Jacobus Johannes, naci dia 15 di juli 1916 na Rotterdam, Hulanda, Militar Segundo Klas, certificado di nacemento no. 4649. El a declara na mi lo siguiente: “Riba 17 di februari 1942, prome cu merdia mi a informa e grupo cu lo yuda cu e disarmamento di e torpedo riba beach na Eagle. E grupo a consisti di: Militarnan Vogelezang y ami, y e militar Bremer, kende tabata e chauffeur di e truck. Ora nos a bay aeropuerto, nos a busca Teniente Joosse y Sargento-Mayor de Maagd y nos sigui directo pa Eagle. Ora nos a yega eynan, primeramente nos a coba un buraco bou di e cabes di e torpedo. Teniente Joosse inmediatamente a prepara un dinamita y a mar’e na e tapa. Ora esaki a cla, miembronan di militar Sargento-Mayor de Maagd y e militar Vogelezang a los e schroefnan. Inmediatamente cu esaki a wordo prepara, e cabes a wordo movi pa un truck y un cabuya largo. E ora e dinamita a wordo poni abou pa e teniente, cual tabata prepara caba. Un fuse di cinco meter largo a wordo mara. E ora el a cende e fuse. Di inmediato nos a core den diferente direccion. E teniente a bay den direccion di e pompnan di awa y a saca potret. E militar Vogelezang tambe a saca un potret di e teniente na e torpedo. Despues di cinco minuut cu a fuse a wordo cendi, mi a sucha un explosion chikito di e dinamita, cual a ser poni bou di e cabes.

Despues di e explosion nos tur a bay wak e cabes y mi a mira cu e cabes a djis move un tiki pa e oriya di lama. Na e momento ey mi a mira Militar Kooijman kende tabata tene warda na e waf di Eagle, banda di e beach ta biniendo cerca nos y a puntra nos kiko tabata pasando, cual mi a splik’e. Teniente Joosse a puntra nos pa un waya, cual nos a haya for di e truck cu tabata eynan mes. Nan tabata kier pa ranca e pistol for di e cabes. Ora e waya a wordo treci pa nos, e Sargento-mayor de Maagd a bisa: “Pakiko e mester un waya?” Tambe mi a tende bisa: “Kiko e ta bay haci cu un pida waya di koper asina?”

E militar Vogelezang a bin ta canando cu un pida waya, cual el a duna e teniente. Tabata un pida aproximadamente di dos meter largo, cu un conopi na cada banda. E teniente a duna e sargento-mayor e waya cual a wordo mara na e parti dilanti di e cabes cu ayudo di Vogelezang, patras di e cuatro cuchiu proyecta. E conopi mester tabata habri y dobla. E otro banda di e waya a wordo mara anteriormente. Ora esaki a cla, e teniente a intercambia palabra cu e sargento-mayor. Kiko nan a bisa mi no sa, pero mi ta asumi cu e teniente a haci un chiste cu e sargento-mayor y a bisa: “Keda te ora e cos aki wordo ranca”, unda e sargento-mayor a bisa: “Ami no.”

Nos kier a move mas leu. E sargento-mayor a coy su sapatonan cual el a kita anteriormente. El a sigui mi. Di repente tabatin un explosion teribel unda mi a wordo tira plat abou. Ora mi a lanta, mi a ripara cu mi tabata herida na mi cabes. Mas aya mi a mira varios otro drumi riba tera. Mi a wordo transporta pa hospital. Mi por declara cu prome cu nan a cuminsa e disarmamento, mi a mira cu e parti abou di e cabes tabatin un dobla un tiki mas cu mita di e largura di e cabes y di e total di e hanchura. E pistol a wordo pusha paden riba e parti abou. Mi a mira cuatro cuchiu punta afo pa e pistol, extendiendo pafo, cual tabata movibel pa e parti patras. E cuchiu mas halto tabatin un linea cora cu tabata core completo na e otro banda riba e pistol. Dilanti di e cabes di e pistol tabatin un chapaleta cu dos blachi, di cual tabatin un blachi cora cu tabata punta na e top cu e number 150.

Militar Kock a bin na e sitio den Capitan van der Spek su auto cu un mensahe pa teniente Joosse pa bis’e cu e mester mira Capitan van der Spek prome cu e comienso. Mi ta presumi cu e teniente no a compronde e militar, mi a splike e mensahe y e teniente a bisa: “esey mi no a compronde”. Despues di a lesa e rapport aki di e testigo, el a firma: Antonius Jacobus Johannes Klein, Militar Segundo Klas.

E rabo di e torpedo Plaatselijk Militar Commandant a tuma encargo di dje y a mand’e pa otro localidad. E rapport aki a wordo traha bou huramentacion, pa wordo manda pa Plaatselijk Commandant di Aruba, unda e ta pertenece.

Oranjestad, 23 di februari 1942
Sargento-Mayor-Instructor
H. Oppenhuizen (cu su firma)

San Pedro Hospital

Na cuminsamento di e di Dos Guera Mundial, Hospital San Pedro na Playa tambe tabata prepara su mes pa cualkier calamidad. Cu e periodo di blackout, cuarenta lampi di kerosin, flashlight y lampi di gasolin a wordo poni den kamber di operacion. E lusnan di caya a wordo ahusta na e parti ariba pa lombra directamente abou. Ora di cende of paga e lusnan di coriente cinco biaha, “fase 8” lo cende e lanternanan automaticamente y tur e lusnan pafo lo baha di claridad.

Riba e anochi di 15 di februari 1942, e alarma di atake aereo a zona. “Tabatin submarino den becindario y nan a causa un situacion horibel cerca di San Nicolas”. Pa 7’or di mainta, tempran pa su mañan, dos truck a yega cu diesnuebe homber riba e tereno di hospital. E hendenan tabata preto di petroleo, di cabes te pia y algun tabatin kemadura severo. Un homber Ingles y un Chines ya tabata sucumbi y a yega hospital tapa cu un lona. Nan tabata nabegantenan cu tabata riba e tankeronan.

E siguiente dia, 17 di februari 1942, tabatin e accidente cu e disarmamento di e torpedo na Eagle beach. Un rato despues siete truck a yega, cada uno cu brancard cargando un herido. Tres militar a muri na e sitio, esta: Dirk Adriaan Cornelis de Maagd; Johannes Vogelezang, y Leonardus Kooijman.

Un otro oficial, teniente 2° Klas Pieter Joosse, naci dia 31 di december 1912 na Arnhem, Hulanda, tabata seriamente herida. E tabata ainda na vida. Pero cu hopi splinter di waya penetra den su cuero. E dokternan a purba saca e splinternan pa busca di salba su bida, pero sin suerte. Despues di un operación, el a muri pa 3’or di atardi. Tabatin tambe tres otro herido cu tabata militarnan local: Bruno Bremer, Jacobo Kock y Antonius Jacobus Johannes Klein
kendenan a ricibi hersenschudding y perdida di oido. Sr. Bremer tabata severamente herida y a keda den como pa un luna. El a wordo hiba den exterior pa mas tratamento medico. Dai 20 di februari 1942, e cuatro militarnan Hulandes a wordo dera den santana di Playa cu honor militar.

Na cuminsamento di 1998, cincuentiseis aña despues, comisiona pa e Prins Gneral (CZMCARIB) na Corsou, Kapelan di Flota, Frans (F.A.M.) Kerklaan a wordo pidi pa busca un funerario pa saca e restonan pa manda pa Hulanda. Sr. Kerklaan no tabata na fabor di e decision aki pasobra el a sinti cu e restonan mester keda Aruba. Aparentemente un ruman di Pieter Joosse, Anton Joosse a insisti pa su ruman wordo traslada pa Hulanda. E Fundacion di Graf Militar e ora a dicidi cu restonan di tur cuatro victima wordo manda pa Hulanda. Esaki tabata basa tambe riba nan esfuersonan pa transporta mas tanto victimanan di guera mas tanto posibel pa Hulanda pa centralisa spaarmento di gastonan a largo plaso.

Dia 6 di mei 1998, Frans M. Kerklaan, Vlootaalmoezenier di Savaneta Kemp a manda un carta pa Yolanda Wever di Funerario Momentomori na Arendstraat 105 na Oranjestad, Aruba, cu un lista di e cinco victimanan Hulandes di guera kende e Fundacion di Graf di Guera Hulandes tabatin intencionm pa dera nan un bes mas na Hulanda. Aki ta sigui e nombernan di e cuatro victimanan y e santananan unda nan tabata dera na Aruba:

Santana Protestant, Boerhavestraat, Playa:

1. Nomber: Van Eijk, Benendictus
Rango: EO Hr. Ms. Katendrecht
Fecha nacemento: 18 di januari 1897
Fecha fayecimento: 27 di juni 1941

2. Nomber: de Maagd, Dirk A. C.
Rango: MJR. Torpedomaker
Fecha nacemento: 15 di september 1894
Luga nacemento: Tholen, Hulanda
Fecha fayecimento: 17 di februari 1942

3. Nomber: Joosse, Pieter
Rango: LTZ 2 KMR
Fecha nacemento: 31 di december 1912
Luga nacemento: Arnhem, Hulanda
Fecha fayecimento: 17 di februari 1942

Santana Catolico, Boerhavestraat, Playa:

4. Nomber: Vogelezang, Johannes
Rango: MARNALG 3
Fecha nacemento: 16 di November 1916
Luga nacemento: Dordrecht, Hulanda
Fecha fayecimento: 17 di februari 1942

5. Nomber: Kooijman, Leonardus
Rango: MARNALG 1
Fecha nacemento: 3 di maart 1916
Fecha fayecimento: 17 di februari 1942

Sr. Kerklaan a pidi gastonan relaciona cu e entiero, tumando na cuenta lo siguiente:

A. Coba graf di e defuntonan.
B. Otro caha pa transporta e resto di e defuntonan.
C. Cera e grafnan bieu.
D. E destruccion di e piedranan.

Funerario Momentomori, asisti pa militarnan di Savaneta Kemp a coba e restonan. E ora e funerario a prepara y pone nan den dos caha y manda nan pa Hulanda.

Dia 29 di mei 1999, a manda e restonan pa Hulanda. Nan a wordo dera di nobo den e Ereveld na Loenen, Appeldoorn, Hulanda. Kooijman, Vegelezang, Joosse y de Maagd ta den Plot A, grafnan number 653, 654, 655 y 656, respectivamente.

Siguientemente ta un inventario di e articulonan haya dia 17 di februari 1942 na e sitio di explosion na Arend Petroleum Maatschappij. Un cartera cu contenido:

. Nuebe nota bancario di Fls.10.00.
. Tres biyechi di loteria di Comision Prins Bernard Corsou.
Numera 9250, 9201 y 9244 (sorteo 31 di mart 1942).
. Un buki pa tuma nota.
. Un rapport di un bom fuera di servicio.
. Algun recibo, carta y pasashi di aerolinea.

Basa riba e contenido, tabata parce cu tur tabata pertenece na Teniente Joosse, menos un pasashi.

Oranjestad, 20 di februari 1942
De S.M.I. Brigade-Commandant
H. Oppenhuizen (firma)

Monumento Dedica na e Cuatro Militarnan

Dia 21 di november 2009, Dick de Bruin, Toine van der Klooster y Andre Loonstra, miembronan di e ekipo di sambuyadonan di SS Oranjestad Memorial Committee cu ayudo di Gregory Paesch, Edward Yarzagaray y otronan a lanta un anker cerca di e beach di Eagle pa instal’e como un monumento na honor di e cuatro militarnan Hulandes, na Savaneta Kemp na Aruba.
Dia 20 di februari 2010, Dufi Kock, presidente di e comision, den un ceremonia oficial, a haci donacion di e anker na Commandante Edwin Hofma di Savaneta Kemp. El a wordo instala den e kemp den presencia di Aruba su Prome Ministro, Mr. Mike Eman, dignitarionan, miembronan di sambuyadonan y invitadonan. Di acuerdo cu Commandante Hofma, e monumento lo wordo poni na e entrada mayor den futuro.

Buscando Miembronan di Famia

Willem Donck a rondia e famianan di e cuatro victimanan Hulandes cu a muri di e accidente di e torpedo na Eagle Beach y a haya sa cu Pieter Joosse tabatin un ruman homber. E ruman aki a bishita e graf na Aruba na 1967. Desafortunadamente, el a muri na 2008. Willem ta den contacto cu su casa. Pa motibo cu el a topa cu su casa despues di guera nunca el a conoce Pieter. Tambe el a bisa Willem cu e y su casa a bishita e graf na Aruba na 1986. Pa motibo di mal estado cu e graf tabata aden, nan a haci contacto cu e Fundacion di Santananan di Guera Hulandes pa haya Pieter Joosse y e otronan repatria y dera nan di nobo na Hulanda na e santana monumental na Loenen. Willem a bis’e tocante e monumento di e anker na Savaneta Kemp na Aruba y el a bisa cu e ta sigur cu su casa lo a gusta esaki. Na 2010 famianan di e otro tres victimanan, conoci pa e Fundacion di Santananan di Guera Hulandes, a wordo informa tocante e establecimento di e monumento di e anker na Savaneta Kemp. Pa motibo di reglamento di privacidad nan identidad no por wordo divulga pa e fundacion.

Buscando e Torpedo Perdi

Entre october 4-7, 2011, Hr. Ms. Pelikaan cu su capitan, Comandante LTZ 1 Marten Veenstra a bin Aruba pa busca torpedo 2 cu a wordo lansa pa e submarino Aleman U-156 dia 16 di februari 1942 y cu a termina den lama. Nan mision tabata pa lanta e torpedo, hib’e den lama grandi y explota e cabes di e torpedo cu dinamita. Despues entrega e curpa di e torpedo na autoridadnan concerni.

Hr. Ms. Pelikaan A-804 ta un barco auxiliador Naval cu ta staciona na Willemstad, Corsou. Entre otro tareanan, e ta sostene operacionnan y ehercicio di e militarnan di Antiya, Aruba y Wardacosta. Durante simanannan 41-43 parti di e Ekipo Naval di Disarmamento cu ta abordo tabata haciendo ehercicio y entrenamento den e region di Caribe. E grupo ta consisti di Comandante LTZ 1 Will Meurer y su nuebe buceadonan.

Varios persona na Hulanda (Dick de Bruin, Jos Rozenburg y Willem Donck) y na Aruba (Dufi Kock y Alfredo Pichardo) tabata/ta investigando e eventonan cu a tuma luga na Aruba durante e Di Dos Guera Mundial. Den un intercambio di e-mail poco luna pasa ora e eventonan concerniendo SS Arkansas a wordo descubri, Stan Norcom a suministra nos cu informacionnan valioso manera e Kriegs Tage Buch (buki di guera) di e U-156 y tambe mapa di e waf di Eagle di 1931. Sr. Norcom ta un ex-residente di Lago Colony y kende a scirbi un buki di U-156, Beginning to Das Ende na 2008.) Cu e informacionnan aki y otro documentonan sosteni nos por a haci un reconstruccion importante di e atake riba Arkansas y asina haci un evaluacion unda e torpedo perdi por ta. E tempo aya caba a wordo sugeri pa algun cu un sondeo por wordo haci di e torpedo perdi.

Como cu algun miembro di e grupo tin coneccionnan directo cu Naval Real Hulandes nos por a presenta e caso di e torpedo perdi na e ekipo di disarmamento di Naval Real Hulandes. Basa riba e documentonan cu a wordo otorga na nan, e decision a wordo tuma y usa e ultimo cuatro dia di nan ehercicio pa busca e torpedo perdi dilanti di Ealge Beach na Aruba sosteni pa e barco Naval Hr. Ms. Pelikaan y usando e robot (REMUS) di bou awa.

A pesar di e esfuersonan di e ekipo di desarmamento y nan buceadonan, e torpedo perdi no a wordo encontra. Tin un posibilidad grandi cu den e ultimo 70 aña e torpedo por a wordo movi significantemente pa motibo di coriente fuerte. Despues di cuatro dia e ekipo di desarmamento a termina nan investigacion. Aunke e torpedo no a wordo descubri nos ta pensa cu e resultado di e investigacion aki, y e (aunke poco disapunta) a contribui na otro capitulo na e “Neuland/Aruba” su storia. Adicionalmente Comandante Meurer a sigura nos cu e proyecto no a termina ainda. E lo ta bek cu 45 buceado y tambe asigna mas tempo den nan esfuerso di investigacion.

Si e torpedo ainda ta den awa di poco profundidad, e ta keda un peligro pa sambuyadonan recreativo si nan trompica riba dje of mishi cune sin realisa e peligronan. Si e wordo encontra, nos conseho ta pa busca hende specialisa den e asuntonan aki pa disarm’e.

For di e Autor

Johann Conradd Oduber, kende hunto cu Srs. Sloterdijk y van Meeteren a encontra e torpedo riba beach, miho conoci como Johnny, a nace na Aruba dia 3 di November 1922. Dia 9 di juni 2011 Johnny a muri na edad di 89 aña. El a bay laga su señora Maria Telma Suitbertha Lacle y ocho yiu. El a wordo dera dia 13 di juni 2011 na e santana Catolico na Oranjestad.

Torpedonan ta representa pa tres modelo caracteristica G7e of G7a pa identifica e tipo di torpedo. Tur torpedo di e Di Dos Guera Mundial a usa e model “G” sigui pa e number identificando su largura (5 of 7 meter), y e letter final ta identifica e metodo propulsional (a = stoom, e = electrico).

Segun documento den archivo na Den Haag, na aña 1939 e Comision di Arteleria di 19.2cm na Juana Morto tabata referi cu esaki tabata situa na Pedro Mosa pa indica e tereno halto panort di e refineria di Lago.

Dia e Di Dos Guera Mundial a cuminsa, e refineria y e hospital a wordo sera temporalmente. Quinta del Carmen a bira e “club” pa e poco staf cu a keda atras, pero masha pober manteni. Despues di guera, e staf di e refineria a wordo convenci pa habri Quinta del Carmen di nobo pa acomoda un luga di keda pa e staf. E dokter a keda biba riba e tereno, pero e hospital no a habri bek, y a cay den decadencia total.

Despues el a bira un cas priva, restaura y manteni mas tanto posibel den su arkitectura original pa e doñonan cu a biba eynan. E cas a wordo adkeri pa famia Hamers, cu afortunadamente a mantene e cas den un bon condicion, y a yuda pa haya e storia rico di e edificio aki.

E hospital a wordo nombra pa e prome dokter Arubiano, kende tabata trata su pashentnan den su cas (Quinta del Carmen) prome cu e prome hospital di Aruba, San Pedro de Verona a wordo estableci pa e nursenan Catolico na aña 1920. Hospital San Pedro de Verona a wordo converti den un cas pa nursenan na aña 1977 ora cu Hospital Dr. Horacio Oduber a cuminsa ricibi su prome pashentnan. Entre 1938 pa 1985 e refineria di Lago na San Nicolas a bin cu e di dos hospital pa trata primordialmente su empleadonan, nan famia y cuidadanonan priva y sigura. Tabata na aña 1985 cu e hospital aki a sera cu a haci cu Hospital Dr. Horacio Oduber a bira e unico hospital riba e isla. E hospital aki tabata uno general y un centro di trauma di nivel III, situa na Eagle Beach den e area di Oranjestad.

Na fin di aña 2014, e mansion Arubiano aki di mas o menos cien aña bieu, situa na Bubali 119 a wordo renoba y converti den un restaurant pa e doño di Barefoot Grill Restaurant cu a mantene e nomber di Quinta del Carmen Restaurant. El a habri riba dia di Pasco, 24 di December 2014. E tin un bunita ambiente. E cas a wordo completamente restaura cual ta inclui un bunita hardin, yen di mata y flor, patras unda huespednan por sinta y desfruta di un atmosfera agradabel. E staf fantastico, servicial y atento cu ta ricibiendo elogio continuo riba nan website, di esnan cu a bishita e restaurant.

Famia Jeandor na Bubali:

Persey su mayornan a traha na Hospital Quinta del Carmen. Su tata tabata traha cu Dr. Harmsen. Pesey nan a lanta den e dos casnan patras di Quinta del Carmen, door cu e tabata hunto cu e fundador di Crus Cora na Aruba, esta Dokter Dussenbroek. Persey su tata a traha na Arend Petroleum Maatschappij (Shell). Caminda cu veld di Bubali ta awo, tabatin un cancha di golf. E tempo ey, Persey y Sonny Tiel, como mucha tabata piki bala pa: Merryweather, Pasnich, Barbour, Every, Vi Hendriquez y hopi mas. Persey, actualmente tin un tanta, ____________, casa cu Belin, mama di Edwin (Jack) Tromp cu ta wardando algun famia for di Inglatera cu a traha cu nan. Nan ta bin pa un encuentro familiar. Mama di Jack Tromp actualmente ta na Mari Stella. Papa Doen tabatin un cunucu planta cu maishi, bonchi y patia patras di Hato.

Famianan cu tabata biba schuin pariba di famia Jeandor tabata Sr. y Sra. Juan Hidalgo (Venezolano), tata di Oscar, Chinto, Dora, Bito y otronan. Patras di nan tabata biba, den un cas pega cu e boticanan di Dokter Dussenbroek, famia Pedro y Bibi Giel, cu tabata mayornan di Eddy y Prins Giel. Banda di nan tabata biba tambe Sr. Scotty Barbour, tata di Barbour (dfm) cu a traha ultimo na Aruba Trading na Playa. Casa di Scotty ta Sra. Aida Henriquez, ruman di defunto V. Henriquez cu tabata maneha e stacion di gasolin (Shell) riba boulevard, na Playa, pabou di Oficina di Aduana. E tempo ey tabatin loods banda di Teatro De Veer.

Sr. Nicky Habibe tabatin su planta di ijs na Washington. Famia Jeandor a sali di Bubali y bay biba den un di e casnan di Sr. Habibe cu tabata keda pariba di Chaia Luidens, wela di Sr. Didi Donker. Mama di Didi, Sra. Meme, ta na bida ainda. Mangoteca tabata di Sr. Rey Luidens, kende ta padrino di bautismo di Persey. Baban Donker, tata di Didi, Ramon y otronan mester a para padrino di Persey, pero como cu e no tabata casa cu Meme, pastoor a nenga, y Rey Luidens a para na su luga. Rey Luidens tabatin un macaco cu tabata tira hende cu mango.

Algo otro interesante cu a pasa na e beach di Eagle tabata cu un dia mainta, dia 19 di maart 1952, un bayena ta subi tera na e beach. Con el a yega ey a keda un misterio.

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio